لوریج یا اهرم در فارکس چیست؟ (با مثال‌های عملی)

یکی از مفاهیمی که در همان روزهای اول آشنایی با بازار فارکس با آن روبرو می‌شوید و می‌تواند همزمان بسیار جذاب و به شدت خطرناک باشد، «لوریج» یا «اهرم» است. لوریج ابزاری است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با مقدار کمی از سرمایه خود، موقعیت‌های معاملاتی بسیار بزرگتری را در بازار کنترل کنند. این مفهوم، ستون فقرات معامله‌گری خرد در فارکس است و بدون آن، فعالیت در این بازار برای اکثر افراد با سرمایه‌های کوچک، عملاً بی‌معنا خواهد بود.

اما اهرم در فارکس دقیقاً چگونه کار می‌کند؟ چرا آن را به یک «شمشیر دولبه» تشبیه می‌کنند؟ و چگونه می‌توان از این ابزار قدرتمند به صورت هوشمندانه و ایمن استفاده کرد؟ در این مقاله از بهار فناوری، به زبان ساده و با مثال‌های عملی، به کالبدشکافی این مفهوم کلیدی می‌پردازیم تا درک کاملی از قدرت و خطرات آن به دست آورید.

لوریج به زبان ساده: یک وام کوتاه‌مدت از کارگزار

تصور کنید می‌خواهید یک خانه به قیمت ۱ میلیارد تومان بخرید، اما تنها ۱۰۰ میلیون تومان پول نقد دارید. شما با مراجعه به بانک، ۹۰۰ میلیون تومان وام می‌گیرید و خانه را می‌خرید. در اینجا، شما با استفاده از اهرم ۱ به ۱۰ (1:10)، توانسته‌اید دارایی را کنترل کنید که ۱۰ برابر سرمایه اولیه شماست.

لوریج در فارکس دقیقاً به همین شکل عمل می‌کند. کارگزار (بروکر) به شما این امکان را می‌دهد که با بخش کوچکی از سرمایه خود که به آن «مارجین» (Margin) گفته می‌شود، یک موقعیت معاملاتی بسیار بزرگتر را باز کنید. میزان لوریج به صورت یک نسبت بیان می‌شود، مانند 1:100, 1:200 یا حتی 1:500.

مثال: اگر شما از لوریج 1:100 استفاده کنید، به این معناست که به ازای هر ۱ دلاری که شما به عنوان مارجین قرار می‌دهید، کارگزار به شما اجازه می‌دهد تا یک موقعیت ۱۰۰ دلاری را در بازار کنترل کنید.

جادوی لوریج: چگونه سودها چند برابر می‌شوند؟

قدرت واقعی لوریج در تقویت سودهای شما نهفته است. بیایید یک مثال عملی را بررسی کنیم.

فرض کنید شما ۱۰۰۰ دلار سرمایه در حساب خود دارید و معتقدید که قیمت جفت‌ارز EUR/USD از ۱.۰۸۰۰ به ۱.۰۹۰۰ افزایش خواهد یافت (یک حرکت ۱۰۰ پیپی).

سناریو اول: معامله بدون لوریج (1:1)

در این حالت، شما تنها می‌توانید به اندازه سرمایه خود، یعنی ۱۰۰۰ دلار، یورو بخرید. اگر قیمت ۱۰۰ پیپ (معادل تقریباً ۱٪) رشد کند، ارزش دارایی شما به ۱۰۱۰ دلار می‌رسد. شما **۱۰ دلار سود** کرده‌اید که معادل ۱٪ بازدهی بر روی سرمایه شماست.

سناریو دوم: معامله با لوریج 1:100

حالا شما با همان ۱۰۰۰ دلار، از لوریج 1:100 استفاده می‌کنید. کارگزار به شما اجازه می‌دهد تا یک موقعیت به ارزش ۱۰۰,۰۰۰ دلار (معادل یک لات استاندارد) را باز کنید. برای این کار، شما تنها ۱٪ از حجم معامله، یعنی ۱۰۰۰ دلار را به عنوان مارجین درگیر می‌کنید.

اکنون، اگر قیمت همان ۱۰۰ پیپ رشد کند، سود شما بر اساس حجم ۱۰۰,۰۰۰ دلاری محاسبه می‌شود. یک حرکت ۱۰۰ پیپی بر روی یک لات استاندارد، تقریباً معادل **۱۰۰۰ دلار سود** است. در این حالت، شما با همان حرکت ۱ درصدی بازار، توانسته‌اید ۱۰۰٪ بازدهی بر روی سرمایه درگیر خود کسب کنید!

این قدرت شگفت‌انگیز لوریج است که به معامله‌گران خرد اجازه می‌دهد از نوسانات کوچک بازار، سودهای قابل توجهی کسب کنند.

روی دیگر سکه: چگونه لوریج ضررها را نیز چند برابر می‌کند؟

همانطور که در ابتدا اشاره شد، لوریج یک شمشیر دولبه است. همان مکانیزمی که سود شما را تقویت می‌کند، می‌تواند به همان سرعت ضررهای شما را نیز تقویت کرده و منجر به از دست رفتن کامل سرمایه شود.

بیایید به مثال قبلی بازگردیم. فرض کنید تحلیل شما اشتباه بوده و قیمت به جای افزایش، ۱۰۰ پیپ کاهش یابد و از ۱.۰۸۰۰ به ۱.۰۷۰۰ برسد.

سناریو اول: معامله بدون لوریج (1:1)

در این حالت، ارزش دارایی ۱۰۰۰ دلاری شما به ۹۹۰ دلار می‌رسد. شما **۱۰ دلار ضرر** کرده‌اید.

سناریو دوم: معامله با لوریج 1:100

در این حالت، ضرر شما نیز بر اساس حجم ۱۰۰,۰۰۰ دلاری محاسبه می‌شود. یک حرکت ۱۰۰ پیپی در جهت خلاف معامله شما، به معنای **۱۰۰۰ دلار ضرر** است. این یعنی شما در یک حرکت ۱ درصدی بازار، کل سرمایه خود را از دست داده‌اید! به این حالت «کال مارجین» (Margin Call) یا لیکوئید شدن گفته می‌شود.

اینجاست که خطر واقعی لوریج آشکار می‌شود. استفاده از لوریج بالا بدون مدیریت ریسک مناسب، سریع‌ترین راه برای صفر کردن حساب معاملاتی است. درک اینکه لوریج چیست و چگونه باید از آن به صورت ایمن استفاده کرد، یک مهارت حیاتی است.

چگونه از لوریج به صورت هوشمندانه استفاده کنیم؟

لوریج به خودی خود خوب یا بد نیست؛ یک ابزار است. اینکه نتیجه استفاده از آن مثبت باشد یا منفی، به نحوه استفاده شما بستگی دارد. برای استفاده ایمن از لوریج، همیشه دو قانون زیر را رعایت کنید:

۱. حجم معامله خود را بر اساس حد ضرر تنظیم کنید، نه لوریج

یک اشتباه بزرگ این است که فکر کنید لوریج بالا شما را مجبور به انجام معاملات بزرگ می‌کند. لوریج تنها «قدرت خرید» شما را افزایش می‌دهد. تصمیم نهایی در مورد حجم معامله با شماست. شما باید همیشه حجم معامله خود را بر اساس قانون ۱ درصد (ریسک حداکثر ۱٪ از کل سرمایه در هر معامله) و فاصله حد ضرر خود تنظیم کنید.

۲. از لوریج به عنوان یک ابزار انعطاف‌پذیری استفاده کنید

لوریج بالاتر به شما این انعطاف را می‌دهد که بتوانید همزمان چندین معامله کوچک را با رعایت قانون ۱ درصد باز کنید. این کار به تنوع‌بخشی و کاهش ریسک کلی شما کمک می‌کند. در مقابل، لوریج پایین‌تر ممکن است تمام مارجین شما را تنها برای یک معامله درگیر کند.

جمع‌بندی

لوریج ابزاری قدرتمند است که معامله‌گری در بازار فارکس را برای افراد با سرمایه‌های کوچک ممکن می‌سازد. اما این قدرت، مسئولیت بزرگی را نیز به همراه دارد. کلید استفاده موفق از لوریج، نه در انتخاب اهرم‌های بالاتر، بلکه در پایبندی به اصول مدیریت ریسک آهنین است. همیشه به یاد داشته باشید: لوریج می‌تواند دوست شما باشد، اما تنها در صورتی که شما ابتدا به بهترین دوست خود، یعنی «حد ضرر»، وفادار بمانید.