
اگر شما هم یک گیمر حرفهای هستید، احتمالا میدانید که لپتاپ گیمینگ تنها یک ابزار ساده برای اجرای بازی نیست و با توجه به قیمت این روزهای لپتاپ، یک سرمایه ارزشمند محسوب میشود. به همین دلیل است که حفظ و نگهداری صحیح از آن اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از کاربران ناخواسته عمر و عملکرد لپتاپ خود را کاهش میدهند. در این مطلب میخواهیم با ۱۰ اشتباه رایج که سبب افت عملکرد لپتاپ گیمینگ میشود، آشنا شویم و ببینیم چطور میتوانیم از این اشتباهات پیشگیری کنیم.
۱۰ نکته اصلی که عملکرد لپتاپ را ضعیف میکند
لپتاپ مخصوص بازی هر چقدر هم قدرتمند باشد، در طول زمان میتواند با مشکلات مختلفی مواجه شود که روی عملکرد آن تاثیر منفی میگذارد. اما این موارد شامل چه چیزهایی میشوند و با توجه به آنها چگونه از ضعیف شدن لپتاپ گیمینگ جلوگیری کنیم؟ در ادامه همراه ما باشید تا با رایجترین مشکلات لپتاپ گیمینگ آشنا شویم.
1. تجمع گرد و غبار و بالا رفتن حرارت
مهمترین علت داغ شدن و کند شدن لپتاپ مخصوص بازی، گرد و غبار است که به مرور زمان، گرد و غبار در فنها و کانالهای تهویه هوا دستگاه جمع میشود. در این حالت، سیستم نمیتواند دمای پردازندهها را مدیریت کند و در نتیجه برای جلوگیری از آسیب دیدن آنها، فرکانس پردازنده (Thermal Throttling) کاهش پیدا میکند. به همین دلیل است که اکثر منابع معتبر، از جمله سایت PCMecca توصیه میکنند لپتاپ را تمیز کنید:
به طور کلی ما توصیه میکنیم که لپتاپ خود را هر سه تا حداکثر شش ماه یک بار تمیز کنید. مدت زمان دقیق بستگی به نحوه استفاده دارد؛ برای گیمرها و کاربرانی که استفاده سنگینی دارند، پیشنهاد ما این است که هر سه ماه یک بار لپتاپ تمیز شود.
2. اجرای نرمافزارهای اضافی در پسزمینه
برنامههایی مانند اپلیکیشنهای استریم، آنتیویروسهای سنگین یا مرورگرهای باز، از جمله اشتباهات کاربران هستند که باعث افت FPS در بازیها میشوند. تا جای ممکن نرمافزارهای اضافی روی لپتاپ نصب نکنید و هنگام اجرای بازیها نیز مطئمن شوید “برنامههای کمی” در حال اجرا هستند.
3. قدیمی بودن درایورها
درایورهای کارت گرافیک و چیپست، نقش کلیدی در عملکرد لپتاپ دارند. آپدیت نشدن درایور گرافیک باعث میشود APIهایی مانند DirectX یا Vulkan نتوانند بهطور کامل از قابلیتهای سختافزاری GPU استفاده کنند. نتیجه این امر، عدم پشتیبانی از نسخههای جدید API، افت فریم و باگهای گرافیکی است. از همین رو، توصیه میشود که درایورهای کارت گرافیک و بایوس لپتاپ را همواره بهروز نگه دارید و آپدیت کردن آنها را به تاخیر نیندازید.
4. تنظیمات گرافیکی نادرست
یکی از دلایل ضعیف شدن لپتاپ گیمینگ، استفاده از تنظیمات نادرست در بازیها است. در صورتی که تنظیمات گرافیکی فراتر از توان لپتاپ باشد، دستگاه عملکرد ضعیفی در رندر محیط خواهد داشت و در نهایت با افت فریم مواجه میشوید. این در حالی است که اگر تنظیمات را بیش از حد پایین بیاورید، تجربه بصری جالب توجهی از بازی نخواهید داشت. در نتیجه، بهتر است از تنظیمات پیشنهادی خود بازی استفاده کنید.
5. بازی کردن بدون اتصال به شارژر
در لپتاپهای گیمینگ، زمانی که دستگاه به منبع تغذیه متصل نیست و از انرژی باتری استفاده میکند، توان CPU و GPU محدود میشود. در این حالت نمیتوانید از نهایت توان دستگاه بهره ببرید؛ دلیل آن، کاهش توان تحویلی به پردازندهها است تا از تخلیه سریع باتری جلوگیری کند. بنابراین، برای اجرای بازیهای سنگین، همیشه لپتاپ را به پریز برق متصل کنید.

6. نبود تهویه مناسب در محیط
قراردادن لپتاپ روی سطح نرم مانند مبل یا تخت، سبب مسدود شدن کانالهای تهویه میشود. این موضوع علاوه بر افت عملکرد، در دراز مدت حتی میتواند به سختافزار دستگاه نیز آسیب جدی وارد کند. به همین دلیل، همیشه لپتاپ را روی سطوح سخت قرار دهید یا از کولپد برای بهبود جریان هوا استفاده کنید.
7. پر شدن فضای ذخیرهسازی
مشکلات کاهش سرعت لپتاپ تنها سختافزاری نیستند و شامل موارد نرمافزار هم میشوند. یکی از این موارد، پُر شدن بیش از اندازه هارد است. در صورتی که بیش از 80 درصد از حجم فضای ذخیرهسازی دستگاه اشغال شود، سرعت انتقال و پردازش دادهها نیز افت میکند. این مشکل بهخصوص در HDD نیز به دلیل تکهتکه شدن فایلها حادتر است، در حالی که در هاردهای SSD بیشتر مربوط به مدیریت ظرفیت رزرو شده برای کنترلر هارد است.
8. عدم استفاده از پروفایلهای عملکردی
بسیاری از لپتاپهای گیمینگ دارای نرمافزارهای اختصاصی برای تنظیم عملکرد هستند. برای مثال، حالت Turbo Mode در لپتاپهای ایسوس که تمامی محدودیتهای سختافزاری را بر میدارد تا دستگاه بتواند از نهایت توان خود برای اجرای بازیها با حداکثر فریمریت، بهره ببرد. البته، فعال کردن این حالتها پیامدهایی مانند افزایش دمای لپتاپ و همچنین افزایش نویز فنها نیز دارد.

9. بهروزرسانی سیستمعامل؛ خوب یا بد؟
بهروزرسانی ویندوز میتواند کارایی و امنیت سیستم را ارتقا دهد، اما برخی آپدیتهای بزرگ در ابتدا مشکلاتی ایجاد میکنند؛ چراکه ممکن است به خوبی بهینهسازی نشده باشند و به صورت موقت، عملکرد سیستم را مختل کنند. توصیه میشود آپدیتهای امنیتی را سریع نصب نکنید و برای بهروزرسانیهای بزرگ مدتی منتظر بمانید تا ایرادات احتمالی برطرف شوند.
10. عدم ارتقا سختافزار لپتاپ
یکی از موارد مهم در افزایش طول عمر لپتاپ گیمینگ، ارتقا سختافزار است. با وجود اینکه امکان ارتقا پردازنده مرکزی یا گرافیکی وجود ندارد، در لپتاپهای مخصوص بازی، کاربران میتوانند حافظه و رم را ارتقا دهند. پس در صورت امکان، این دو قطعه را با مدلهای جدیدتر که سرعت بیشتری دارند، جایگزین کنید. قبل از خرید حتما به مراجع اختصاصی لپتاپ بروید و ببینید دستگاه با چه نوع حافظه یا رم سازگار است.

خلاصه دلایل کاهش کارایی لپتاپ هنگام اجرای بازیها + روشهای پیشگیری
به طور کلی، مواردی که باعث ضعف لپ تاپ گیمینگ میشوند، را میتوان به صورت زیر جمعبندی کرد:
عامل | تاثیر روی عملکرد | راهکار پیشگیری یا رفع |
جمع شدن گرد و غبار | افزایش دما، کاهش فرکانس پردازندهها | تمیز کردن دورهای لپتاپ |
استفاده از نرمافزارهای اضافی | افت فریم، اشغال منابع سیستمی | بستن برنامهها هنگام اجرای بازیها |
درایورهای قدیمی و ناسازگار | کاهش توان GPU در پردازشهای گرافیکی و افت فریمریت | بهروزرسانی منظم درایورها |
تنظیمات گرافیکی اشتباه | افت یا نوسان زیاد در فریمریت | استفاده از تنظیمات پیشفرض بازی |
عدم اتصال به پریز برق | محدود شدن توان سختافزاری | اتصال به منبع تغذیه هنگام اجرای بازی |
تهویه نامناسب | افزایش دما و احتمال آسیب دیدن قطعات | قراردادن دستگاه روی سطوح سخت یا استفاده از کول پد |
پر شدن حافظه | کاهش سرعت بارگذاری | حذف فایلها و نرمافزارهای اضافی |
عدم استفاده از پروفایلهای عملکرد | از نهایت توان دستگاه استفاده نمیشود | فعال کردن حالت Performance یا Turbo |
بهروزرسانی سیستمعامل | افت عملکرد، لگ یا باگ نرمافزاری | بهروزرسانی ویندوز پس از حل مشکلات احتمالی آپدیتها |
عدم ارتقا سختافزاری | محدودیت در عملکرد دستگاه | ارتقای رم و حافظه SSD |
نتیجهگیری
لپتاپهای گیمینگ برای ارائه بهترین تجربه ممکن از بازیها ساخته شدهاند، اما اگر از آنها نگهداری نشود، به سرعت دچار مشکلات مختلفی از جمله افت عملکرد میشوند. در نهایت، عواملی چون گرد و غبار، درایورهای قدیمی، تنظیمات نامناسب و تهویه ضعیف بیشترین تاثیر را در کاهش قدرت لپتاپ دارند. با رعایت این نکات میتوانید هم تجربه بازی روانتری داشته باشید و هم عمر دستگاه را افزایش دهید.





علی مرادی
آیا واقعا پر شدن بیش از ۸۰ درصد فضای هارد میتواند اینقدر روی سرعت لپتاپ گیمینگ تأثیر بگذارد یا بیشتر مشکل مربوط به هاردهای HDD است؟
مدیر بازاریابی دیجیتال
بله، پر شدن فضای ذخیرهسازی هم در HDD و هم در SSD تأثیر مستقیم دارد. در HDD به خاطر تکهتکه شدن فایلها، سرعت خواندن و نوشتن بهشدت افت میکند. در SSD هم هرچقدر حافظه پرتر باشد، کنترلر فضای کمتری برای مدیریت دادهها دارد و سرعت کاهش پیدا میکند. بنابراین توصیه میشود همیشه حداقل ۲۰٪ فضای خالی نگه دارید.